Πλατεία Θεόφιλου Καΐρη Χώρας Άνδρου, εκεί γύρω στο 1935
“Απέναντι από του Γαλανού
καφεπώλης δίχως νού
δίπλα εις του καφεπώλη
δύο αδελφοί μαριόλοι”
το μπακάλικο του Νίκου Καμπάνη, μετέπειτα “Λασία” δεξιά δίπλα το ζαχαροπλαστείο Γαλανού και τώρα το “Ερμής”
Στιχοπλόκος ήταν ο Γιώργος Βογιατζίδης, που δούλευε στο μπακάλικο του θείου του Νίκου Καμπάνη εκεί που είναι σήμερα το ‘Λασία’ και που με μία πάστα κέρασμα από το διπλανό ζαχαροπλαστείο που δεν την έτρωγε αλλά τη φύλαγε μαζί με άλλες, σου έκανε θελήματα και σκάρωνε ποιηματάκια στο πι και φι.
Ο Γαλανός Δημήτρης είναι ο ιδιοκτήτης του ξακουστού ζαχαροπλαστείου, δίπλα από εκεί που είναι το ζαχαροπλαστείο ‘ΕΡΜΗΣ’ στη πλατεία Θεοφίλου Καΐρη και ο οποίος είχε μάθει την τέχνη δίπλα στον πιο ξακουστό ζαχαροπλάστη Ιωάννη Αθηναίο στην Αλεξάνδρεια και άνοιξε το μαγαζί του το 1929.
Ο Ανδρέας και ο Δημήτριος Τιβέριος μαζί με υπάλληλο πίσω από τον πάγκο του μαγαζιού τους (φωτογραφία Μαντούλα Παντζοπούλου)
Οι δύο αδελφοί είναι ο Ανδρέας και ο Δημήτριος Τιβέριος που είχαν το και αυτό ξακουστό, τρομερό και μυθικό ψιλικατζίδικο και λίγα λέω, στη πρώτη μουριά του τωρινού Μουσείου και ήταν το μοναδικό μαγαζί της αγοράς που η πόρτα του κοιτούσε νοτιοδυτικά και έβλεπε μέχρι το αρχοντικό του Βογιατζίδη στην Καΐρειο Βιβλιοθήκη κοντά.
Αριστερά η κλειστή πια πόρτα στο μαγαζί των Τιβέριων, δεξιά του Τσολάκη η Πετρογκάζ , 1975 (αρχείο Πολεοδομίας)
Στο βάθος κέντρο το μαγαζί του Τιβέριου τέλη δεκαετίας 1960, φωτογραφία από το λεύκωμα Η ΑΝΔΡΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ εκδόσεις ΑΓΡΑ
Και καφεπώλης δίχως νου ο Χαρίλαος ο Λουκίσας που το 1930 άνοιξε το καφενείο και το ονόμασε ‘Ο Ερμής της Άνδρου’ προς τιμήν του αρχαίου αγάλματος που είχε βρεθεί στη Παλαιόπολη το 1833.
Η Χώρα τότε κόντευε να έχει τα είκοσι καφενεία που το καθένα είχε τη πελατεία του, το καφενείο του Χαρίλαου Λουκίσα είχε μεγάλη αίθουσα και πελάτες του έγιναν οι καλοντυμένοι της Χώρας, εδώ συμφωνούσαν μπάρκα ναυτικοί και εφοπλιστές, εδώ γίνονταν οι πλειστηριασμοί των καλογερικών κτημάτων, εδώ ο ετήσιος χορός των ναυτικών με διαγωνισμούς για την ανάδειξη της ‘Μις Άνδρος’, εδώ οι παραστάσεις Καραγκιόζη αλλά και οι παραστάσεις των μουσικών θιάσων της Αθήνας.
Είκοσι χρόνια έμεινε ανοικτό το καφενείο, το 1950 ο Γιάννης ο Στυλιανός στον ίδιο χώρο άνοιξε κατάστημα νεωτερισμών με ρούχα, υφάσματα σε τόπια, κλωστές για κεντήματα, κουμπιά, δαχτυλήθρες και μασουρίστρες.
Η όψη του καφενείου το 1975 (αρχείο Πολεοδομίας)
Το 1976 εκδόθηκε άδεια κατεδάφισης για ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο και το 1981 εγκαινιάστηκε πανηγυρικά και αξέχαστα με υπαίθριους μπουφέδες και γλέντια το Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου, δωρεά του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή. Κύριο έκθεμα του νέου μουσείου ο Ερμής της Άνδρου που μεταφέρθηκε από το Μουσείο των Αθηνών και τοποθετήθηκε ακριβώς κάτω από εκεί που ήταν το συνονόματο καφενείο του Χαρίλαου Λουκίσα.
Ο Ερμής της Άνδρου κατεβαίνει με γερανό από το μετέπειτα παράθυρο στην οριστική θέση του στο Αρχαιολογικό Μουσείο (φωτογραφία 1981 Μαρίνας Καραγάτση)
Διήγηση και πρώτη φωτογραφία : Ο γιός του Χαρίλαου, Σωκράτης Λουκίσας
Πρόγραμμα μουσικής παράστασης: Αρχείο Αντώνη Πολέμη (Καΐρειος Βιβλιοθήκη)
Τελευταίες όψεις μαγαζιών : από φωτογραφίες στην άδειας κατεδάφισης για την ανέγερση του Αρχαιολογικού Μουσείου (Πολεοδομικό Γραφείο Άνδρου).
