Απολογισμός ημερίδας: «Παρουσίαση αποτελεσμάτων του Έργου LIFE TERRACESCAPE – πρόκληση και πρόσκληση για την επόμενη ημέρα»
Την Πέμπτη 30 Ιουνίου 2022 πραγματοποιήθηκε στον πολύ όμορφο χώρο του Ζωολογικού Μουσείου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με συμμετοχή Ελλήνων και ξένων ειδικών, η τελική ημερίδα – συνέδριο του έργου LIFE TERRACESCAPE.
Την εκδήλωση χαιρέτισε με θερμό μήνυμά του ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Αμυράς.
Παραβρέθηκαν και χαιρέτισαν με θερμά λόγια, η Πρυτάνισσα του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Χρυσή Βιτσιλάκη, ο Αντιπρύτανης Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ κ. Νικόλαος Βούλγαρης, ο Πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου κ. Στάθης Σταθόπουλος, καθώς και ο Γενικός Διευθυντής του ΟΦΥΠΕΚΑ κ. Ιωάννης Μητσόπουλος.
Στη συνέχεια τον λόγο πήραν οι συντελεστές του έργου, από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Πράσινο Ταμείο, το ΕΚΠΑ, το Εθνικό Αστεροσκοπείο και τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, που παρουσίασαν τα επιτεύγματα του έργου, τις προκλήσεις, καθώς και τις προοπτικές επέκτασης της στρατηγικής προσέγγισης και επαναλειτουργίας των αναβαθμίδων του Αιγαίου ως πράσινων υποδομών, μέσω της επανακαλλιέργειάς τους με τοπικές ποικιλίες. Στόχος, η δημιουργία κλιματικά και περιβαλλοντικά φιλικών τοπικών προϊόντων, υψηλής προστιθέμενης αξίας, ικανών να οδηγήσουν στην αναζωογόνηση και βιώσιμη διατήρηση αυτού του πολύτιμου περιβαλλοντικού, πολιτιστικού, και οικονομικού πόρου ως μέρους ενός βιώσιμου παραγωγικού μοντέλου τοπικής ανάπτυξης, που θα διαφοροποιείται από τη σημερινή μονοδιάστατη τουριστική δραστηριότητα. Το μοντέλο αυτό θα λειτουργεί προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, στοχεύοντας παράλληλα στην ποιοτική ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου τουριστικού προϊόντος, που θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και που παράλληλα θα επενδύει στις τοπικές παραγωγικές δραστηριότητες, με σεβασμό στο περιβάλλον και συνθεωρώντας την φέρουσα ικανότητα του τόπου.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις δυνατότητες υποστήριξης, από πλευράς του έργου, προς τις υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, σχετικά με την αξιοποίηση των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης με σκοπό την «Αποκατάσταση αναβαθμίδων για προστασία της βιοποικιλότητας», μέσω κατευθυντήριων κειμένων, οδηγών και προδιαγραφών αποκατάστασης και επανακαλλιέργειας αναβαθμίδων στα νησιά του Αιγαίου. Το τεχνικό και εκπαιδευτικό υλικό του έργου, όπως αναφέρθηκε από τους ομιλητές, τίθεται στη διάθεση των υπηρεσιών του ΥΠΕΝ, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί ο σχεδιασμός της παραπάνω χρηματοδότησης.
Στην κατεύθυνση της βιώσιμης αξιοποίησης των προϊόντων των αναβαθμίδων, στάθηκαν και οι παρουσιάσεις των δύο Ιταλών ερευνητών – συνεργατών του έργου STONEWALLS4LIFE (https://www.stonewalls4life.eu/), που υλοποιείται στα Εθνικά Πάρκα Cinque Terre (Λιγυρία Ιταλίας) και Garraf (Βαρκελώνη Ισπανίας). Είναι χρήσιμο να αναφερθεί ότι μέρος των εσόδων από τα εισιτήρια των 3 εκατομμυρίων επισκεπτών ετησίως στο Πάρκο Cinque Terre, συμβάλλει στην αποκατάσταση, συντήρηση και καλλιέργεια αναβαθμίδων και συστημάτων πρόσβασης των παραγωγών σε αυτές. Εμμέσως δε, στην κατεύθυνση της βιώσιμης επανακαλλιέργειας τοπικών αμπελώνων που παράγουν υψηλής αξίας ποιοτικούς οίνους, προσδίδοντας υψηλότερη προστιθέμενη αξία στο τοπικό τουριστικό προϊόν, με την συμμετοχή και υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας που με τον τρόπο αυτό παραμένει δεμένη με τη γη της.
Οι παρουσιάσεις των Ελλήνων ειδικών, σε συνδυασμό με εκείνες των Ιταλών, τροφοδότησαν μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για τις προοπτικές που μπορεί να προσφέρει η αποκατάσταση και επανακαλλιέργεια των αναβαθμίδων στον χώρο του Αιγαίου, αλλά και γενικότερα στην χώρα μας, ως ένα σημαντικό στοιχείο της πολιτιστικής κληρονομιάς (υλικής και άυλης), αλλά και του παραγωγικού ιστού των νησιωτικών περιοχών.
Η κληρονομιά του έργου LIFE TERRACESCAPE, σε συνδυασμό με το παράδειγμα έργων όπως το STONEWALLS4LIFE, μπορούν να υποδείξουν έναν εναλλακτικό δρόμο προς τη βιώσιμη ανάπτυξη του πολύτιμου αναβαθμιδωμένου τοπίου του Αιγαίου. Η γνώση και εμπειρία που αποκτάται από τα έργα αυτά, τίθεται στην διάθεση των τοπικών κοινωνιών και των αρμόδιων υπηρεσιών, για να τις εφαρμόσουν προσαρμόζοντάς τες στις τοπικές ιδιαιτερότητες.
—–
Το έργο LIFE TERRACESCAPE αφορά στη λειτουργική αποκατάσταση των αναβαθμίδων, μέσω της επανακαλλιέργειάς τους μετά από πολλά έτη εγκατάλειψης στον νησιωτικό χώρο του Αιγαίου. Άμεσος στόχος του έργου είναι η επίδειξη των ωφελειών που θα προκύψουν τοπικά από μια τέτοια δράση και η επιτόπια πολλαπλασιαστική της εφαρμογή. Απώτερος στόχος, η δημιουργία προσαρμοσμένων πράσινων υποδομών, ως ανασχετικό στοιχείο στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η όλη δράση λαμβάνει χώρα στο νησί της Άνδρου, με στόχο να επεκταθεί σε άλλα νησιά του Αιγαίου και της Μεσογείου.
Το έργο, με τον πλήρη τίτλο «Μετατροπή των εγκαταλελειμμένων τοπίων αναβαθμίδων σε πράσινες υποδομές μέσω συμμετοχικής επιστασίας γης για καλύτερη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (LIFE16 CCA/GR/000050)», υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου κατά την περίοδο 2017-2022, σε συνεργασία με τον Δήμο Άνδρου, το Πράσινο Ταμείο, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, με την οικονομική υποστήριξη του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Πράσινου Ταμείου.
Ιστοσελίδα έργου: www.lifeterracescape.aegean.gr
Σελίδα Facebook: https://www.facebook.com/LifeTERRACESCAPE/
